باگ یعنی چه و انواع آن کدامند!// لغت باگ (Bug) به زبان انگلیسی، عموماً به معنی “حشرۀ کوچک” بکار می‌رود. اما در فضای اینترنت، علوم رایانه و سیستم‌های کامپیوتری، باگ به نوعی از اِشکال و خطای نرم‌افزاری گفته می‌شود که موجب اختلال یا حتی از کار افتادن کل سازوکار رایانه یا رایانه‌های شبکه می‌شود.
باگ یعنی چه و انواع باگ نرم‌افزاری کدامند؟
همچنین در فنآوری سیستم‌های کامپیوتری، اشتباهات و خطاهای پیش آمده‌در برنامه‌نویسی یا کدنویسی یک برنامۀ نرم‌افزاری را باگ می‌نامند. در این صورت می‌توانیم برنامه‌ها را حتی ریزکدهایی (میکروکُد) هم در نظر بگیریم که در ریزپردازنده‌ها (Microprocessor) پیاده‌سازی و اجرا می‌شوند. به فرآیند کشف و رفع باگ، قبل از آن که کاربران عمومی آن باگ ها را پیدا کنند و احیاناً مشکل‌ساز شوند، “دیباگ کردن” (Debugging) می‌گویند.
معمولاً عملیات دیباگ کردن پس از آن آغاز می‌شود که تمامی کُدهای یک پروژه نرم‌افزاری نوشته می‌شوند. در این عملیات کدهای اولیه با سایر کدهای واحدهای دیگر برنامه ترکیب می‌شوند تا کل محصول نرم افزاری، که ممکن است مثلاً یک سیستم عامل یا برنامۀ کاربردی دیگری باشد عیب احتمالی خود را نشان دهد.
همیشه! پیشگیری بهتر است
اما متأسفانه باگ‌ها در بسیاری از موارد پس از انتشار نهایی محصول نرم‌افزاری یا در حین آزمایش “بتای” عمومی کشف می‌شوند. زمانی که چنین اتفاقی رخ دهد، کاربران مجبورند راهی برای جلوگیری از استفاده کدهای مشکل‌دار و دارای باگ پیدا کنند. گاهی اوقات نیز یک پَچ (Patch) یا همان “وصلۀ” اصلاحیه را از توسعه دهندگان اصلی پروژۀ نرم‌افزاری دریافت کنند.
باگ یعنی چه و انواع باگ نرم‌افزاری کدامند؟
البته برنامه‌هایی که به درستی طراحی و کُدنویسی شده باشند و همچنین با استفاده از فرآیندهای تست داخلی کنترل و توسعه پیدا کرده‌باشند، باگ‌های بسیار کمتری به ازای هر هزار خط کُدنویسی خواهند داشت. به همین خاطر است که توجه به قابلیت استفاده و کاربردپذیری (Usability) در هنگام تست های اولیه یک نرم‌افزار بسیار اهمیت دارد.
حالا می‌رسیم به انواع باگ در نرم‌افزارها
انواع و اقسام مختلفی از باگ‌ها وجود دارند که وجه مشترک همه آنها این است که باعث می‌شوند در عملکرد سیستم‌های کامپیوتری مشکلات بغرنجی بوجود آید. در این مجال اما قصد داریم برخی از متداول‌ترین و رایج‌ترین انواع باگ‌ها در نرم‌افزارها و سیستم‌های رایانه‌ای را معرفی کنیم.
باگ چیست و انواع باگ نرم‌افزاری کدامند؟
باگ‌های محاسباتی (Arithmetic)
این نوع از باگ، که گاهی به آن عنوان خطای محاسباتی نیز داده‌می‌شود، غالباً خطاهای ریاضی در نوشتن کُدها و قالب‌بندی‌های نادرست آنها هستند. این قِسم از باگ‌ها باعث می‌شوند عملکرد برنامۀ نرم‌افزاری ما دچار اختلال و قطعی‌های آزاردهنده شود.
باگ‌های واسط یا رابط (Interface)
خطا یا باگ رابط زمانی رخ می‌دهد که سیستم‌های مستقل دیگری به کامپیوتر ما وصل شده‌اند که با آن همخوانی و سازگاری لازم را ندارند. این قضیه می‌تواند از یک قطعه سخت‌افزاری یا برنامه نرم‌افزاری ناهمگون با سیستم ما نشأت بگیرد.
باگ منطقی (Logic)
این نوع از خطاها و ناهنجاری کدها، زمانی خود را نشان می‌دهد که منطق کد اسکریپت برنامه باعث شود برنامه اطلاعات نادرستی را به عنوان خروجی ارائه دهد. یا اینکه محاسبات نهایی برنامه به مانع برخورد کند و هیچ خروجی قابل قبولی ارائه ندهد.
باگ سینتکسی (Syntax)
این قِسم از خطا در کدهایی خود را نمایان می‌کند که با کاراکترهای اشتباه نوشته‌شده باشند. زبان‌های برنامه‌نویسی گوناگون دارای سینتکس‌های (کاراکترهای استاندارد) متفاوت و متنوعی هستند. هنگام نوشتن یک برنامه دیجیتالی این سینتکس‌ها باید به دقت رعایت شوند. درغیر این صورت خروجی نهایی سیستم دارای خطا و باگ خواهد بود.
باگ‌های کار تیمی (Teamwork)
باگ کار تیمی زمانی اتفاق می‌افتد که بین برنامه‌نویس‌های یک پروژه نرم‌افزاری سوء‌تفاهم یا سوءبرداشت رخ دهد. اینجاست که می‌گویند؛ آشپز که دو تا شد، آش یا شور میشه یا بی‌نمک. به عنوان مثالی ساده، وقتی تفاوت‌هایی میان مستندات محصول روی کاغذ و خود محصول نهایی وجود داشته باشد، این اتفاق پیش می‌آید.
انواع باگ‌ها از نگاه کاربران
باگ بصری یا همان دیداری (Visual)
در این نوع از باگ‌ها، کاربر نهایتاً می‌تواند عملکرد برنامه‌نویسی مورد نظر خود را به صورت یک خروجی تکمیل کند. اما ظاهر پروژه به لحاظ بصری دچار اشکالات و نواقصی است. باگ بصری همچنین ممکن است در اثر مشکلی در خصوص طراحی واکنش‌گرای برنامه مربوطه ایجاد بشود.
آیا می‌دانید باگ یعنی چه و انواع باگ نرم‌افزاری کدامند؟
باگ عملکردی (Functional)
در یک باگ عملکردی، برنامۀ نوشته‌و طراحی شده‌توسط برنامه‌نویس، درست عمل نمی‌کند و آنچنان که مورد انتظار است خروجی‌های منطقی و قابل قبولی ندارد. به عنوان مثالی ساده، مثلاً کاربری دکمه ذخیره یا Save را در یک برنامه نرم‌افزاری یا صفحه وب کلیک می‌کند، اما داده‌ها ذخیره نمی‌شوند، یعنی دکمه Save عملکرد خود را ندارد.
چطور می‌شود از وقوع باگ در محصولات نرم‌افزاری جلوگیری کرد؟
به یُمن پیشرفت‌های فراوانی که در زمینه صنعت دیجیتال وجود دارد، روش‌های متنوع و کاربردی زیادی برای مقابله با باگ‌ها وجود دارند. البته استفاده از غالب این روش‌ها به مواردی از جمله نوع باگ، محل و زمان رخداد آنها بستگی مستقیمی دارند. عناوین تعدادی از راهکارهای رایج در این زمینه را در ادامه بیان می‌کنیم.
می‌دانید باگ یعنی چه و انواع باگ نرم‌افزاری کدامند؟
۱- پیشگیری در فرآیند توسعه (Development Process)
۲- تست آزمایشی نرم‌افزار (Software Testing)
۳- کارایی‌سنجی و تست معیار (Benchmarking)
۴- رفع باگ یا همان دیباگ کردن پروژه، پیش از انتشار نهایی و استفاده عموم کاربران (Debugging)
۵- پایش، بروزرسانی و بهسازی مداوم برنامه (Continuous improvement)
گردآوری، ویرایش و نگارش: کاروک
