رگ های خونی بدن شبکۀ پیچیده ای از لوله های توخالی می باشند که خون را در سراسر بدن انسان نقل و انتقال می دهند. کارکرد رگ ها برای بدن بسیار ضروری است زیرا که خون، مواد مغذی با ارزشی را برای مصرف انواع بافت های بدن نقل و انتقال می دهد و همچنین مواد زاید این بافت ها را از سلول های آنها دور می کند.
رگ های خونی بدن انسان از لایه های بافت همبند و عضله تشکیل می‌شوند. رویۀ داخلی رگ های خونی از اندوتلیوم (لایه ای شامل سلول های نازک و صاف) تشکیل شده است. در مویرگ های خونی و سینوزوئیدها، لایۀ اندوتلیوم بیشترین قسمتهای این رگ ها را تشکیل می دهد. اندوتلیوم رگ های خونی، مشابه پوشش بافت درونی اندام هایی مانند مغز، ریه ها، سطح پوست و عضلات قلب است. البته در قلب انسان این لایه داخلی اندوکاردیوم هم نامیده می شود.
انواع رگ های بدن انسان کدامند؟
سرخرگ ها (رگ های شریانی)
سرخرگ های بدن رگ هایی ارتجاعی (الاستیک) هستند که خون پرُ از اکسیژن و مواد مغذّی را از قلب به تمام بافت ها و اندامهای بدن منتقل می کنند. رگ های شریانی ریوی، خون را جهت اکسیژن گیری از قلب به ریه ها می برند. ریه ها جایی هستند که اکسیژن هوا به وسیله گلبول های قرمز خون از آنجا برداشته می شود. و در ادامه شریان های سیستمی بدن خون پُراکسیژن را به بقیه بدن انتقال می دهند.
سیاهرگ ها (رگ های برگشتی)
سیاهرگ های بدن نیز رگ هایی ارتجاعی هستند که خون برگشتی از اعضاء و جواره بدن را دوباره به قلب منتقل می کنند. انواع سیاهرگ ها را می توان به چهار قسمت اصلی تقسیم بندی کرد که عبارتند از: سیاهرگ های ریه، سیستمی، قِشری و عُمقی.
مویرگ ها (ریز رگ ها)
مویرگ های بدن رگ های بسیار نازکی در داخل بافت های بدن هستند که خون برگشتی و سنگین را از سرخرگ ها به سیاهرگ ها منتقل می کنند.
سینوزوئیدها
سینوزوئیدها نیز رگ های بسیار نازکی واقع در داخل کبد، طحال و مغز استخوان انسان هستند.
گردش خون بدن
خون در داخل بدن از طریق سیستم قلبی و عروقی گردش می کند. این سیستم بسیار مهم، از قلب و سیستم گردش خون رگ ها تشکیل می‌شود. در این سیستم رگ های خونی، خون را از قلب به تمام قسمتهای بدن حمل می کنند.
خون پُر اکسیژن و مغذّی از قلب از طریق سرخرگچه ها (شریان های کوچک) سفر می کند، بعد به مویرگ ها یا سینوزوئیدها می رسد و بعد در وِریدچه ها (سیاهرگ های بسیار ریز) و همچنین سیاهرگ های اصلی حرکت می کند و در آخر به قلب برمی گردد. در این میان تبادلات ریزجریان با جریان خون از تمام سرخرگ ها به مویرگ ها یا سینوزوئیدها و نهایتاً به وریدچه ها انجام می گیرد.
زمانی که خون از میان مویرگ ها جریان دارد، موادی مانند اکسیژن هوا، دی اکسید کربن، مواد ریزمغذّی و مواد زاید بین خون و مایعی که اطراف سلول را احاطه کرده است رد و بدل می شود.
کشف شگفت‌انگیز عروق خونی بسیار ریز در داخل دیواره استخوانی
متخصصان پزشکی عروق خونی بسیار ریزی را درون استخوان ها کشف کرده اند. در ظاهر، استخوان ها اعضای سختی به نظر می‌رسند. ولی در اصل آنها دارای شبکۀ متراکمی از رگ های خونی در مغز استخوان و نیز رگ هایی در پوشش خارجی استخوانی هستند. به همین خاطر است که شکستگی استخوان اغلب منجر به خونریزی شدید می شود.
متخصصان پزشکی همچنین دریافتند که قسمت اعظم سلول های ایمنی بدن که در مغز استخوان تولید می شوند با استفاده از همین رگ‌ها وارد جریان خون می شوند. به همین دلیل، این کشف می تواند برای درمان بیماری های التهابی مانند، آرتروز مهم باشد زیرا این سلول های ایمنی می توانند به سرعت به منبع التهاب برسند و مانع از عوارض بعدی شوند.
گردآوری، ویرایش و نگارش: کاروک
