رگ های خونی بدن، شبکۀ پیچیده‌ای از لوله‌های توخالی می‌باشند که خون را در سراسر بدن انسان نقل و انتقال می‌دهند. کارکرد رگ ها برای بدن بسیار ضروری است زیرا که خون، مواد مغذی با ارزشی را برای مصرف انواع بافت‌های بدن نقل و انتقال می‌دهد و همچنین مواد زاید این بافت‌ها را از سلولهای آنها دور می‌کند.
رگ های خونی بدن انسان از لایه‌های بافت همبند و عضله تشکیل می‌شوند. رویۀ داخلی رگ های خونی از اندوتلیوم (لایه‌ای شامل سلولهای نازک و صاف) تشکیل شده است. در مویرگ‌های خونی و سینوزوئیدها، لایۀ اندوتلیوم بیشترین قسمتهای این رگ ها را تشکیل می‌دهد. اندوتلیوم رگ های خونی، مشابه پوشش بافت درونی اندامهایی مانند مغز، ریه‌ها، سطح پوست و عضلات قلب است. البته در قلب انسان این لایه داخلی اندوکاردیوم هم نامیده می‌شود.
انواع رگ های بدن انسان کدامند؟
سرخرگ ها (رگ های شریانی)
سرخرگ های بدن رگ هایی ارتجاعی (الاستیک) هستند که خون پرُ از اکسیژن و مواد مغذّی را از قلب به تمام بافت‌ها و اندامهای بدن منتقل می‌کنند. رگ های شریانی ریوی، خون را جهت اکسیژن گیری از قلب به ریه‌ها می‌برند. ریه‌ها جایی هستند که اکسیژن هوا به وسیله گلبول‌های قرمز خون از آنجا برداشته می‌شود. و در ادامه، شریان‌های سیستمی بدن خون پُر اکسیژن را به بقیه بدن انتقال می‌دهند.
سیاهرگ ها (رگ های برگشتی)
سیاهرگ های بدن نیز رگ هایی ارتجاعی هستند که خون برگشتی از اعضاء و جواره بدن را دوباره به قلب منتقل می‌کنند. انواع سیاهرگ ها را می‌توان به چهار قسمت اصلی تقسیم بندی کرد که عبارتند از: سیاهرگ های ریه، سیستمی، قِشری و عُمقی.
مویرگ ها (ریز رگ ها)
مویرگ های بدن رگ های بسیار نازکی در داخل بافت‌های بدن هستند که خون برگشتی و سنگین را از سرخرگ ها به سیاهرگ ها منتقل می‌کنند.
سینوزوئیدها
سینوزوئیدها نیز رگ های بسیار نازکی واقع در داخل کبد، طحال و مغز استخوان انسان هستند.
گردش خون بدن
خون در داخل بدن از طریق سیستم قلبی و عروقی گردش می‌کند. این سیستم بسیار مهم، از قلب و سیستم گردش خون رگ ها تشکیل می‌شود. در این سیستم رگ های خونی، خون را از قلب به تمام قسمتهای بدن حمل می‌کنند.
خون پُر اکسیژن و مغذّی از قلب از طریق سرخرگچه ها (شریان‌های کوچک) سفر می‌کند، بعد به مویرگ‌ها یا سینوزوئیدها می‌رسد و بعد در وِریدچه‌ها (سیاهرگ های بسیار ریز) و همچنین سیاهرگ های اصلی حرکت می‌کند و در آخر به قلب بر می‌گردد. در این میان تبادلات ریز جریان با جریان خون از تمام سرخرگ ها به مویرگ ها یا سینوزوئیدها و نهایتاً به وریدچه ها انجام می‌گیرد.
زمانی که خون از میان مویرگ ها جریان دارد، موادی مانند اکسیژن هوا، دی اکسید کربن، مواد ریزمغذّی و مواد زاید بین خون و مایعی که اطراف سلول را احاطه کرده است رد و بدل می‌شود.
کشف شگفت‌انگیز عروق خونی بسیار ریز در داخل دیواره استخوانی
متخصصان پزشکی عروق خونی بسیار ریزی را درون استخوان‌ها کشف کرده‌اند. در ظاهر، استخوان‌ها اعضای سختی به نظر می‌رسند. ولی در اصل آنها دارای شبکۀ متراکمی از رگ های خونی در مغز استخوان و نیز رگ هایی در پوشش خارجی استخوانی هستند. به همین خاطر است که شکستگی استخوان اغلب منجر به خونریزی شدید می‌شود.
متخصصان پزشکی همچنین دریافتند که قسمت اعظم سلولهای ایمنی بدن که در مغز استخوان تولید می‌شوند با استفاده از همین رگ‌ها وارد جریان خون می‌شوند. به همین دلیل، این کشف می‌تواند برای درمان بیماریهای التهابی مانند، آرتروز مهم باشد زیرا این سلولهای ایمنی می‌توانند به سرعت به منبع التهاب برسند و مانع از عوارض بعدی شوند.
گردآوری، ویرایش و نگارش: کاروک
