استان زیبای آذربایجان غربی یکی از ۳۱ استان ایران زمین است. که در منطقهٔ آذربایجان و در شمال غربی کشور قرار دارد و مرکز آن شهر ارومیه میباشد. این استان با داشتن بیش از هزار کیلومتر جاده اصلی، فرعی و بزرگراه که از شمالیترین نقطه این استان یعنی مرز بازرگان تا جنوبیترین ناحیه آن (بوکان) را به هم متصل میکند، از امکانات ارتباط زمینی مناسبی برخوردار است. در این استان که با ترکیه نیز هم مرز است، بخش جنوبی آن تماماً کُردنشین هستند، که آن را با عنوان منطقه مکریان میتوان شناخت.
دیدنیهای استان آذربایجان غربی
به لحاظ تاریخی، تاریخ باستان آذربایجان با تاریخ قوم بزرگ ماد درآمیخته است. اقوام ماد پس از مهاجرت به ایران، به تدریج قسمتهای غربی ایران و از جمله نواحی کنونی آذربایجان را تصرف کردند.
البته مصادف با این ایام، دولتهایی نیز در اطراف این نواحی وجود داشت. مِنجمله میتوان به حکومت آشور بانیپال در شمال بینالنهرین امروزی، دولت “هیق” در آسیای صغیر، دولت “اورارتو” در بخشهایی از شمال و شمال غرب، طوایف جنگجوی کادوسی در شرق و همچنین کاسیان در امتداد کوهپایههای زاگرس شمالی اشاره کرد.
بلافاصله بعد از تأسیس دولت مادها در غرب و شمال غرب ایران، سرزمین آذربایجان به ماد کوچک معروف شد. اما ماد بزرگ، مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان، ری، اسپهان و کرمانشاهان بود. استان آذربایجان غربی از شمال به کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری ترکیه و از غرب به کشورهای ترکیه و عراق، از ناحیه شرق به استان آذربایجان شرقی و نواحی استان زنجان و از جنوب هم به استان کردستان محدود است.
مساحت آذربایجان غربی برابر ۳۷٫۰۵۹ کیلومتر مربع میباشد. که در ردهبندی کشوری سیزدهمین استان بزرگ محسوب میشود. و نیز ۲٫۲۵ درصد مساحت کل کشور را تشکیل میدهد. جمعیت این استان طبق سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد ۳٬۲۶۵٬۲۱۹ نفر است. که ۴٫۰۸ درصد جمعیت کل کشور را شامل میشود و از این لحاظ هشتمین استان پرجمعیت ایران بهشمار میآید.
چهار مورد از نقاط دیدنی آذربایجان غربی
۱. تخت سلیمان
هنگام سفر به جنوب شرقی این استان، به شهر زیبای تکاب، شهری با گنجینههای تاریخی منحصر به فرد میرسیم. در ۴۵ کیلومتری شهر تکاب یکی از بهترین جاذبههای گردشگری استان آذربایجان غربی، یعنی تخت سلیمان، قرار دارد.
در حقیقت تخت سلیمان یک مجموعه تاریخی-مذهبی است که در آن یک دریاچه، آتشکدهای به نام ذرگشنسب، معبد آناهیتا، زندان سلیمان، آب گرم تخت سلیمان، قلعه معروف بلقیس، بنای عجیب چهار طاقی، تالار و نیز کاخ شاهی وجود دارد. اوج عظمت و شکوه این محوطه تاریخی-مذهبی به زمان ساسانیان مربوط میشود.
دیدنیهای استان آذربایجان غربی
در آن زمانها آتشکده ذرگشنسب ساخته شده که به لحاظ سیاسی-اجتماعی برای امپراطوری ساسانیان اهمیت ویژهای داشته است. اما متاسفانه بخش عظیمی از این مجموعه باشکوه بعدها توسط حملات رومیان ویران شد. چندین سال بعد هم جناب آباقاخان که برادرزاده هولاکوخان مغول بود بر روی خرابههای تخت سلیمان مسجدی بنا کرد. مسجد نیز بعدها تخریب شد و اکنون فقط مقداری از کاشیهای آن در سالن موزه تخت سلیمان در معرض نمایش است. موزه در قسمت غربی مجموعه عظیم تخت سلیمان قرار دارد و در آن آثار باستانی که در کل محوطه تخت سلیمان کشف شد نگهداری میشود.
۲. زندان سلیمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی محوطه تخت سلیمان، زندان سلیمان است. زندان سلیمان در واقع یک کوه به ارتفاع ۱۰۷ متر است که در آن گودال بزرگی به عمق ۸۰ متر وجود دارد. این گودال عجیب در اثر فعالیتهای باستانی آتشفشانی شکل گرفته است که امروزه به عنوان زندان سلیمان شهرت پیدا کرده.
دیدنیهای استان آذربایجان غربی
برای دیدن پدیده زندان سلیمان لازم است که به بالای کوه بروید. بعد از حدود ۴۵ دقیقه پیاده روی، این گودال اسرارآمیز قابل مشاهده است.
۳. قره کلیسا
بنای قره کلیسا یکی از قدیمیترین کلیساهای مردمان ارامنه در جهان است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. این بنای با شکوه نیز در استان آذربایجان غربی و در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی سیاه چشمه و در جاده چالدران به قرهضیاءالدین واقع شده است.
این کلیسا توسط شخصی به نام تیرداد (پادشاه ارمنستان در سال ۳۰۲ میلادی) و برای زنده نگه داشتن یاد دو نفر از حواریون حضرت عیسی مسیح به نامهای تاتی ووس و بارتلیموس ساخته شد. با وجود تخریب این کلیسا در دوران حمله مغول و چند زلزله پی در پی، این بنا دوباره توسط چند خیّر، در دورانهای بعد بازسازی شد.
دیدنیهای استان آذربایجان غربی
در طول دورههای مختلف، این مکان مذهبی معمولاً مورد لطف پادشاهان ایرانی قرار داشته است. همچنین برای حمایت از مردم ارامنه، کتیبهای به دستور شاه عباس اول بر سر در این کلیسا نصب شد.
به جهت تکریم، عباس میرزای ولیعهد نیز دستور ساخت تالار دیگری را در ضلع غربی این کلیسا داد. سنگ برجستههای سفید و مشکی کلیسا به علاوه ۲ گنبد هرمی دوازده وجهی آن در سقف، زیبایی خاصی را به آن بخشیده است.
به جز صحن کلیسای اصلی که برای عبادت است، این بنا دارای ۴۷ اتاق و حجره برای راهبهها و ساکنین کلیسا، دو حیاط شرقی و غربی، ناقوس خانه و یک انباری بزرگ است. مسیحیان و ارامنه از شهرهای مختلف اطراف در سالروز مرگ تاتی ووس مقدس که مصادف با یکم تا چهارم مرداد ماه است در این کلیسا گرد هم میآیند.
۴. دریاچه مارمیشو
در ۴۵ کیلومتری غرب ارومیه، در طبیعت بکر و دست نخورده و در میان کوهستانهای همجوار با مرز ایران و ترکیه، دریاچهای زیبا به اسم مارمیشو قرار دارد. آب این دریاچه از رودخانه “نازلوچای” که از کوههای همان اطراف سرچشمه میگیرد تامین میشود.
دیدنیهای استان آذربایجان غربی
به لحاظ زمین شناسی علت اصلی ایجاد این دریاچه ریزش کوه توسط زلزلهای در دوران باستان تشخیص داده شده. احاطه شدن این دریاچه با کوهها و وجود پوشش گیاهی بسیار سرسبز مانند درختان صنوبر، بلوط، عناب، گلابی، زالزالک، همچنین بادام و گیاهان دارویی مثل خارشتر، گزنه، زنبق، لاله کوهی، بومادران، کاسنی، آویشن و کنگر موجب گشته این دریاچه طبیعت بکر خود را حفظ کند. ماهیهای قزل آلا و ماهی سفید این دریاچه از بهترینها هستند. به همین دلیل علاوه بر شنا، میتوان از ماهیگیری در دریاچه نیز لذت برد.
گردآوری، ویرایش و نگارش : کاروک