رابطه سلامتی با انواع خرما و خواص بی‌شمار آنها\\. تاریخچه شروع کاشت و پرورش درخت نخل خرما (Phoenix dactylifera) به بیش از ۷۰۰۰ هزار سال قبل بر می‌گردد. نخل یکی از قدیمی‌ترین گیاهان کشت شده به دست انسان محسوب می‌شود. این درخت معمولاً در مدارهایی با زاویه و عرض جغرافیایی کم (۰ الی ۳۰ درجه) نسبت به خط استوا قابلیت رشد و ثمردهی دارد.
میوه خرما از گذشته‌های دور تا به اکنون نه تنها برای مصارف تغذیه‌ای بسیار مهم بوده، بلکه به طور سنتی نیز جهت اهداف مختلف پزشکی و درمانی مورد استفاده قرار می‌گرفته. مطالعات جدید علمی نیز به خوبی نشان می‌دهد که بسیاری از انواع این میوه تاریخی به واسطه خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی خود می‌توانند به پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها و بهبود اغلب شاخص‌های سلامت انسان کمک شایانی کنند.
نکته بسیار جالب این است که طبق آخرین آمار بیش از ۳۰۰۰ گونه مختلف از میوه خرما در سرتاسر جهان وجود دارد. و همه این گونه‌ها به طرز خارق العاده‌ای از نظر طعم، اندازه، رنگ، بافت، خواص آنتی اکسیدانی و . . . . به لحاظ علمی، نسبت به هم دارای تفاوت‌های ملموسی هستند.
ارزش غذایی انواع خرما در یک نگاه
در کل، همه انواع خرماها ارزش غذایی بالایی دارند و به طور طبیعی سرشار از ویتامین‌های ارزشمندی مثل: B6، A ، K ،C ،D هستند. در این میان سه نوع ویتامین K ، A ، B6 بسیار به رشد استخوان‌ها و بهبود سلامت چشم‌ها کمک می‌کنند. فیبر موجود در میوه خرما نیز سلامت روده‌ها را بهبود می‌‌بخشد و همچنین به طور طبیعی میزان کلسترول بد خون (LDL) را کاهش می‌دهد.
همچنین مواد معدنی موجود در خرما مانند: آهن، پتاسیم، منیزیم و سدیم تمام فعالیت‌های بیوشیمیایی بدن مثل تولید آنزیم‌ها، هورمون‌ها و فرایند تولید انرژی را کنترل و بهبود می‌بخشند. و نیز این مواد معدنی برای سوخت و ساز و عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن بسیار مفید هستند.
فولات (شکل طبیعی ویتامین B9) موجود در خرما نیز برای زنان باردار از جهات بسیاری مفید است (کمک به سنتز و بازسازی DNA، روند تقسیم سلولی کامل‌تر ، افزایش گلبول‌های قرمز خون، کمک به شکل گرفتن “متیونین” {متیونین یک نوع اسید آمینه است که برای ساخت پروتئین و وزن‌گیری جنین اهمیت زیادی دارد}).
رابطه فی مابین خرما، آلزایمر و پوست!
همچنین بین مصرف منظم میوه خرما و کاهش خطر ابتلا به بیماری زوال عقل و در نتیجه عملکرد شناختی بهتر در افراد مسن ارتباطی مستقیم وجود دارد. تحقیقات نیز نشان داده که مصرف خرما می‌تواند به طرز مؤثری سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر را کاهش داده و علائم بهبودی را در بلند مدت تقویت کند. آزمایش هایی هم که روی موش‌ها انجام شده نشان داده که خوردن خرما برای مدت طولانی نقش مثبتی در پیشگیری از التهاب مغزی ایفا می‌کند.
یکی دیگر از فواید مهم میوه خرما، نقش آن در بهبود سلامت و زیبایی پوست است. زیرا که خرما حاوی ویتامین‌های C و D نیز هست که این دو ویتامین باعث افزایش کیفیت و کمیت ملانین پوست (رنگدانه‌های پوست) شده و نیز به جذب آب و در نتیجه قابلیت ارتجاعی پوست به خوبی کمک می‌کنند. به بیان دیگر این دو ویتامین تأثیر بسزایی در جوان ماندن و شفافیت پوست دارند. همچنین مصرف خرما برای مبارزه با مشکلات پوستی مانند خارش و بثورات پوستی (ضایعات پوستی) نیز می‌تواند مفید باشد.
مشهورترین انواع میوه خرما و خواص آنها؛ در ایران و سراسر جهان
خرمای عجوه
این خرما (Ajwa) از انواع نیمه خشک آن است و معمولاً مزه‌ای بسیار شیرین دارد. خرمای عجوه از انواع بسیار شناخته شده و مشهور میوه خرما است که اصالتاً در شهر مدینه کشور عربستان کشت می‌شده و می‌شود.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای امبرا
خرمای امبرا (Ambera) از با کیفیت‌ترین و گران‌ترین انواع میوه خرما است. این خرما نیز در مدینه واقع در کشور عربستان کشت و فرآوری می‌شود. یکی از ویژگی‌های ظاهری و جالب خرمای امبرا اندازه بزرگ آن نسبت به سایر انواع این میوه است. همچنین خواص شفابخشی طبیعی و درمانی متعددی نیز برای این خرما بیان شده. به همین خاطر امبرا به یکی از خوراکی‌های پر مصرف در شبه جزیره عربستان تبدیل شده است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای برحی
خرمای برحی (Barhi) دارای مزه شیرین تند و عطری قوی و معمولاً به رنگ زرد اُخرایی است. برحی جزء کوچکترین انواع خرما است که بافتی تا حدودی تُرد دارد. یکی از امتیازات این نوع خرما، ماندگاری بالا در طول ایام است. اصالتاً، برحی بومی کشور عراق است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای دیری
خرمای دیری (Dayri) همچنین دارای عطر و مزه‌ای قوی و شیرین و بافتی نرمینه است. این نوع خرما دارای اندازه‌ای متوسط متمایل به بزرگ است و پوستی به رنگ قهوه‌ای غلیظ یا سیاه ملایم دارد.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای دگلت نور
دگلت نور (Deglet Noor) نوعی از خرما است با بافتی ترد و عطر و طعمی شیرین و ملایم که تا حدودی نیز خشک است. از مزه دگلت به عنوان طعم واقعی خرمای اصیل نیز یاد می‌کنند. دگلت نور از اندازه‌های متوسط تا بزرگ متنوع است و رنگ پوستش زمانی که کاملاً رسیده می‌شود از کهربایی به قهوه‌ای تیره تغییر می‌کند. به جرأت می‌توان خرمای دگلت نور را یکی از مهم‌ترین خرماهای تجاری دنیا به حساب آورد. این خرما از محبوبیت بالایی نیز در جوامع عربی برخوردار است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای حلاوی
از دیگر انواع خرما، حلاوی (Halawy) است که بافتی نرم و لطیف و عطر و طعمی شیرین به مانند عسل دارد. خرمای حلاوی پوستی به رنگ قهوه‌ای مایل به طلایی و سایزی کوچک تا متوسط دارد.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای خضراوی
خضراوی (Khadrawy) هم از انواع خوشمزه، شیرین و نرم خرما به حساب می‌آید. این نوع خرما از اندازه‌ای متوسط تا بزرگ برخوردار است و ابتدا نارنجی رنگ است و سپس که رسیده می‌شود به رنگ قهوه‌ای روشن در می‌آید. اصل خرمای خضراوی متعلق است به کشور عراق.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای خولا
خرمای خولا (Khola) دارای عطری خوش، مزه‌ای شیرین و پوستی به رنگ کارامل (قهوه‌ای متمایل به طلایی) است. خولا زمانی که تازه و نوبرانه است حالت چسبندگی خاصی دارد. این نوع خرما در بسیاری از مناطق عرب نشین جهان همراه با قهوه عربی مصرف می‌شود. خرمای خولا پوستی شل و نسبتاً نازک دارد و بومی شبه جزیره عربستان است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای خضری
خضری (Khudri) خرمایی است شیرین و رنگی دارد قهوه‌ای متمایل به تیره. پوست خرمای خضری کمی چروکیده است و رگه رگه به نظر می‌رسد. خضری از انواع نیمه خشک خرما محسوب می‌شود که جویدن آن برای اکثر افراد کار سختی نیست.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای مبروم
خرمای مبروم (Mabroom) از گونه‌های با کیفیت این میوه است که مزه‌ای شیرین و دلپذیر دارد. مبروم از گونه‌های نرم خرما است که اصالتاً عربی است و در شبه جزیره عربستان کشت می‌شود. این نوع خرما دارای ظاهری کمی چروکیده اما پوستی نسبتاً شفاف به رنگ قهوه‌ای تیره است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای مکتوم
خرمای مکتوم (Maktoom) جزء انواع درشت خرما است و پوستی ضخیم اما نرم به رنگ قهوه‌ای مایل به سرخ دارد. این نوع خرما دارای مزه‌ای ملایم و شیرین و همچنین بافتی نرم است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای صفوی
خرمای صفوی (Safawi) دارای رنگی سیاه و از انواع تقریباً نرم میوه خرما است. این خرما بسیار شیرین مزه و سرشار از انواع ویتامین‌های مغذی است. اصل خرمای صفوی در شهر مدینه واقع در کشور عربستان کشت می‌شود و به خاطر خواص شفابخشی آن، بسیار مورد توجه است. خرمای صفوی بیشتر در اندازه‌های متوسط و مستطیلی شکل یافت می‌شود.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای سکری
خرمای سکری نیز (Sukkari) بافتی ترد مانند دارد که البته بسیار هم شیرین است. این خرما به دلیل دارا بودن مواد مغذی معدنی شناخته شده، و بومی عربستان است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای توری
خرمای توری (Thoory) طعم و مزه‌ای شیرین اما ملایم دارد. توری دارای بافتی خشک، یکپارچه و مستحکم است. این نوع خرما دارای سایزی متوسط تا بزرگ است و رنگ آن نیز طلایی مایل به قهوه‌ای می‌باشد. البته خرمای توری از انواع خرماهای دیر رس به شمار می‌رود.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای عنبره
این نوع خرما (Anbara) از انواع بسیار بزرگ میوه خرما به شمار می‌رود که دارای هسته‌ای کوچک و ظاهری توپر است. عنبره جزء خرماهای گران قیمت است که دارای مزه‌ای شیرین و پوستی به رنگ قهوه‌ای است. درخت نخل این نوع خرمای محبوب و مرغوب بیشتر در شهر مدینه واقع در کشور عربستان به عمل می‌آید.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای زاهدی
زاهدی (Zahidi) از انواع نیمه خشک خرما است که دارای عطری خوش و طعمی شیرین است. این نوع خرما بیشتر در اندازه‌های متوسط یافت می‌شود که پوستی نرم و براق به رنگ قهوه‌ای روشن دارد. اما بافت زیرپوستی و خوراکی آن به رنگ زرد طلایی است. شکل ظاهری خرمای زاهدی غالباً بیضَوی است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای پیارم
پیارم از گران قیمت‌ترین انواع خرما در کشورمان ایران است. این خرما از انواع نیمه خشک و دیر رس به حساب می‌آید. بیشتر قند موجود در خرمای پیارم از نوع قند فروکتوز است (معروف به قند میوه که حدود ۲ برابر شیرین‌تر از شکر معمولی است و در صورت مصرف بی‌رویه، مضر است). درخت نخل خرمای پیارم در ایران و غالباً در استان هرمزگان کشت و فرآوری می‌شود.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای گنتار
خرمای گنتار جزء خرماهایی است که هسته کوچکی دارند. این خرما نیز به نسبت دیگر گونه‌های خرما از قابلیت ماندگاری بالایی برخوردار است و از ارقام پر طرفدار و صادارتی محور استان خوزستان محسوب می‌شود. گنتار بافتی نیمه خشک، ظاهری بیضَوی و رنگی متمایل به قهوه‌ای تیره دارد.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای مضافتی
خرمای مضافتی یکی از شناخته شده‌ترین و خوشمزه‌ترین انواع خرما در ایران و جهان است که نوع مرغوب آن پوستی به رنگ سیاه دارد.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای شاهانی
شاهانی از جمله خرماهای تَر و با کیفیت بالا محسوب می‌شود. این خرما بافتی نرم و چسبناک دارد و معمولاً از آن برای تهیه انواع شیره خرما استفاده می‌شود. از دیگر نامهای این خرمای محبوب می‌توان به شاوانی یا شونی و خورَک اشاره کرد.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای کبکاب
در دسته بندی کلی خرماها، کبکاب در زمرۀ خرماهای نیمه خشک قرار می‌گیرد. پوست کبکاب نسبت به انواع دیگر خرماها ضخیم‌تر است، که این خود یک نقطه ضعف به لحاظ کیفی محسوب می‌شود. این خرما غالباً در بهبهان کشت می‌شود و جزء خرماهای شیره دار است.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
خرمای خاصویی
خاصویی جزء انواع مرغوب خرما است که قابلیت نگهداری بالایی دارد. این خرما قد و قواره‌ای کوچک و ظاهری شبیه بامیه دارد. خرمای خاصویی بیشتر به رنگ قهوه‌ای روشن است و معمولاً در استان خوزستان به عمل می‌آید.
انواع خرما و خواص آنها برای سلامتی
گردآوری، ویرایش و نگارش: کاروک
