بتن و انواع آن کدامند ؟

بتن چیست ! بتن از سه ماده اساسی آب، سنگدانه ( ماسه و شن ) و پودر سیمان تشکیل شده است. یعنی کلمه سیمان و بتن از لحاظ معنایی با یکدیگر تفاوت دارند. در واقع پودر سیمان تنها یکی از مواد تشکیل دهنده بتن محسوب می شود. خود سیمان غالباً به صورت پودری است ، و صرفاً در هنگام ساختن بتن به آن آب و سنگدانه ( ماسه و شن ) اضافه می شود.

ماده حاصل از این اختلاط که همان بتن است ، پس از گذشت زمان کوتاهی سخت شده و به صورت متریالی یکپارچه و منسجم در می آید .کیفیت بتن سخت شده برای موارد مصرف گوناگون بسیار مهم است، مثلاً مقاومت در برابر یخ زدگی ، مواد شیمیایی ، نفوذپذیری در برابر عنصر کلر.

بتن مگر چیست

بتن مگر یا بتن نظافت و یا همان بتن رگلاژ ، در واقع نوعی از بتن با عیار سیمان کم ( حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم سیمان در مترمکعب ) است که به منظور زیرسازی و آماده سازی یک بستر خاکبرداری شده ، برای عملیات آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا می‌شود.

موارد استفاده از بتن مگر کدامند

جلوگیری از نفوذ شیرآبه سیمان به درون خاک زیرین

جلوگیری از جذب رطوبت و آب بتن توسط بستر خاکی

آماده سازی بستر خاک جهت پی ریزی

صاف کردن و تراز و همگن کردن فونداسیون

در صورتی که خاک برداری بیش از حد لازم انجام شود برای تراز کردن کف پی از بتن مگر استفاده می شود

می توان برای پر کردن فضاهای خالی اطراف فونداسیون از بتن مگر استفاده کرد

بتن مگر غالباً به دو دلیل اصلی مورد استفاده قرار می‌گـیـرد

اول به خاطر جلو‌گیری از تماس مستقیم بتون اصلی فونداسیون با خاک بستر و جلوگیری از آبکش شدن بتن
دوم برای رگلاژ و تراز بندی کف فونداسیون و ایجاد یک سطح صاف برای ادامه بتن ریزی

یکی دیگر از انواع بتن ،بتن سبک است

بتن سبک یا همان LWC یک متریال با چند کاربرد عمده است که در سال‌های اخیر تقاضا برای استفاده از آن در بسیاری از پروژه‌های ساخت و ساز افزایش یافته است. این نوع بتن‌ به‌گونه‌ای ساخته می شود که وزن به مراتب کمتری نسبت به بتن‌های معمولی دارد.

استفاده از این نوع بتن‌ در مقایسه با بتن‌های معمولی مزایای زیادی را در پی دارد. عامل سبک بودن این نوع از بتن‌ها باعث کاربرد وسیع آنها به عنوان عایق‌های مرغوب حرارتی و صوتی شده است. از سویی نیز استفاده از بتن سبک باعث کاهش وزن کلی سازه مورد نظر و در نهایت کاهش نیاز به مسلح سازی و استفاده از فولاد‌ می شود .

انواع و اقسام بتن سبک

بتن‌های سبک دانه
بتن‌های گازی ، متخلخل یا هوادار
بتن‌های بدون ریزدانه

از جمله امتیازات بتن‌های سبک داشتن چگالی تقریبی برابر با ۱۴۴۰ تا ۱۸۴۰ کیلوگرم بر متر مکعب است در حالی که بتن‌های معمولی دارای چگالی برابر با ۲۲۴۰ تا ۲۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب هستند.

گر چه اصطلاح بتن سبک برای نخستین بار در حدود 100 سال قبل مطرح شد اما خوب به دلیل نبود امکانات و تجهیزات پیشرفته در آن زمان استفاده از آن تنها به پروژه‌های بسیار کوچک محدود بود.

اما در ۲۰ سال گذشته و با ورود به قرن ۲۱ ، پیشرفت‌های مهمی در حوزه صنعت ساخت و ساز رخ داد و همین امر باعث استفاده گسترده‌تر از انواع بتن‌های سبک در صنعت ساخت و ساز شده است .

بتن مسلح چیست

بتن مسلح یا همان بتن آرمه به نوعی بتن شبکه بندی شده با میلگرد گفته می‌شود. برای مسلح کردن این نوع بتن از میلگردهای تقویتی، شبکه‌های توری تقویتی یا صفحات فلزی و الیاف تقویتی استفاده می‌ شود .

هدف اصلی استفاده از این بتن ، انتقال نیروهای کششی مخرب به وجود آمده در بتن به میلگردهای درون آن است ( این امر به دلیل مقاومت کششی بالای میلگرد است ) .تا از این طریق نیروهای کششی به بتن وارد نشده و موجب ترک‌خوردگی و در نهایت پُکیدن و متلاشی شدن بتن نشود.

این نوع از بتن، در سال ۱۸۴۹ توسط یک فرد باغبان فرانسوی به نام جوزف مونیر ابداع شده. البته از مواد دیگری نظیر الیاف آلی و معدنی نیز می‌توان برای تقویت بتن استفاده کرد.

نکته بسیار مهم در مورد بتن ها این است که نیروهای فشاری را به خوبی تحمل می‌کنند ، اما در برابر نیروهای کششی ضعیف عمل می کنند. بنا بر همین خاصیت با مسلح کردن بتن، می‌توان مقاومت کششی آن را نیز افزایش داد.

بتن الیافی چیست

در ساختن این نوع بتن هم از کامپوزیت‌ها به عنوان یک فناوری نوین در صنعت ساخت و ساز استفاده می‌شود. از جمله متریال های جدیدی که جایگاه ویژه‌ای در ساخت وساز به خود اختصاص داده اند، انواع افزودنی‌های بتن و الیاف تقویت‌کننده آن می‌باشد.

این مواد موجب بهبود خواص مطلوب بتن، همچون مقاومت آن می‌شود و در بعضی موارد هم با کاهش وزن مفید بتن، مصالح بسیار سبک و مرغوبی را در اختیار مهندسین قرار می‌دهد. استحکام و مقاومت کششی و برشی بتن الیافی نسبت به بتن های معمولی بیشتر می‌باشد.

همچنین ضخامت بهینه شدۀ بتن الیافی علاوه بر کفایت در برابر فشارها و بارهای استاتیکی و دینامیکی ضریب اطمینان بسیار بالایی را در اجرا فراهم می‌کند. علاوه بر این نکات بتن‌های الیافی در برابر بارهای دینامیکی مثل زلزله و ضربه ، به دلیل ویژگی های جذب انرژی مناسبی که دارند، عملکرد مناسب تری نسبت به دیگر انواع بتن از خودشان نشان می‌دهند.

البته به منظور ایجاد شرایط ایزوتروپی و نیز کاهش نقطه ضعف شکنندگی و تردی این نوع بتن در چند دهه اخیر از نوعی رشته‌های نازک و نسبتاً دراز که در تمام حجم بتن به‌طور همگن و درهم پراکنده ،پخش شده ،استفاده می‌شود.