چیستی و چگونگی ارزهای دیجیتال (Cryptocurrency) ممکن است هنوز برای بسیاری از عموم، خیلی قابل درک و فهم نباشد. البته اکثریت مردم فعلاً نیازی هم نمی‌بینند که زیاد به آن فکر کنند. اما به هر حال اگر بخواهیم به زبان ساده توضیحاتی در این باره ارائه کنیم، می‌توان گفت ارز دیجیتال نوع خاصی از پول است که بر مبنای کُد نویسی و علوم دیجیتال ساخته و رمزنگاری و رمزگذاری شده است.
ارز دیجیتال چیست؟ چه وجوه تمایزی با پولهای معمولی دارد
عموماً ارزهای دیجیتال با هدف دست‌یابی به یک سری امتیازات و ویژگی‌هایی که پولهای سنتی فاقد آن هستند ساخته شده‌اند. از اساسی‌ترین امتیازات ارزهای دیجیتال در قیاس با پولهای دیگر می‌توان به غیرمتمرکز بودن، شفافیت در دریافت و پرداخت و همچنین تغییرناپذیر بودن آنها اشاره کرد. خصوصیت غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال یعنی این که تحت کنترل و سیطره مستقیم هیچ نهاد حاکمیتی و گروه یا سازمان دولتی قرار ندارند.
ارزهای دیجیتال یا همان رمزارزها را می‌توان به صورت مستقیم و بدون کمترین نیاز به دخالت هر واسطه حقیقی یا حقوقی، در فضای سایبر به کیف پول شخص دیگری ارسال یا از او دریافت کرد. یعنی فرد برای ارسال و دریافت ارزهای دیجیتال نیازی به افتتاح حساب بانکی یا بهره‌گیری از خدمات غیر حضوری بانک‌ها یا هر سازمان واسطه‌ای دیگری ندارد.
ارز دیجیتال چیست؟ چه وجوه تمایزی با پولهای معمولی دارد
دلایل ظهور پدیده‌ای به نام ارز دیجیتال
ایده بِکر و ساختار شکن خلق ارزهای دیجیتال از دو مشکل بسیار بزرگ؛ عدم اعتماد به شخص ثالث حقیقی یا حقوقی به عنوان واسطه مالی و چند باره خرج کردن پول امانی توسط آن شخص، در نظام پولی سنتی نشأت می‌گیرد. آن زمان که شما از سیستم بروکراتیک بانکی فعلی برای انتقال، نگهداری و نیز سرمایه‌گذاری پول خود استفاده می‌کنید. در حقیقت به آن بانک اعتماد کرده‌اید. در کل چاره‌ای هم جز اعتماد نیست، زیرا می‌خواهید کارها و امور مالی‌تان پیش برود.
ارز دیجیتال چیست؟ چه وجوه تمایزی با پولهای معمولی دارد
تا پیش از پدیده ارزهای دیجیتال، مسئله اعتماد کردن نه تنها در انتقالات پولی، بلکه در بسیاری دیگر از موارد مالی برای انسان‌ها به دردسر و دغدغه‌ای بزرگ بدل شده بود. به همین خاطر سیستم عاری از نیاز به اعتمادی که بیت کوین به عنوان مهم‌ترین و بزرگترین ارز دیجیتال ارائه داد، نه تنها در امور پولی و مالی بلکه در بسیاری از فعالیت‌های انسانی دیگر نیز قابلیت تعمیم، بکارگیری و توسعه دارد.
فاجعه دیگر مشکل چند باره خرج کردن و گردش‌های غیرمتعارف پولهای مردم توسط سیستم‌های متمرکز پولی مالی سنتی بود. که تماماً باعث ایجاد و تحمیل فقر مزمن برای یک اکثریت و تولید روز افزون ثروت و قدرت برای یک اقلیت می‌شد (تورم برای ۹۹%، ثروت برای ۱%).
ارز دیجیتال چیست؟ چه وجوه تمایزی با پولهای معمولی دارد
البته که در فناوری بلاک چین راه حل رفع این مشکل در غالب‌های فنی پیچیده و به صورت غیرمتمرکز ارائه شد. به این صورت که نقل و انتقالات پولی تمامی افراد حقیقی و حقوقی فقط با اجازه مالک حقیقی آن پول دیجیتال (مثلاً BTC) و لزوماً با بررسی کُد گذاری‌ها و تاریخچه تراکنش‌ها توسط یک هوش مصنوعی قدرتمند در اکوسیستم بلاک چین می‌تواند قابل انجام باشد.
وجوه افتراق ارزهای دیجیتال با پولهای رایج
بی حد و مرز بودن
اولین، حیرت‌انگیزترین و مهم‌ترین ویژگی رمزارزها جهان شُمول یا فرا وطنی بودن آنها است. همه می‌دانیم ارسال و دریافت پول از نقاط مختلف کره زمین ممکن است با نظام‌های بانکی فعلی تا چندین روز طول بکشد. ولی با فناوری بلاکچین نقل و انتقال ارزهای دیجیتال در کمترین زمان ممکن و حتی چند دقیقه قابل انجام است. پول دیجیتال یا همان ارزهای دیجیتال محدودیت مکانی ندارند و آنها را می‌توان به سهولت از هر جایی در دنیا به جایی دیگر فرستاد.
ارز دیجیتال چیست؟ چه وجوه تمایزی با پولهای معمولی دارد
برگشت ناپذیر
دومین ویژگی منحصر به فرد ارزهای دیجیتالی، غیر ممکن بودن برگشت تراکنش‌های انجام شده است. مثلاً اگر شما انتقال ارز دیجیتال بخصوصی را به یک آدرس کیف پول دیجیتال دیگر انجام دهید. و البته تراکنش تایید شود، هرگز نمی‌توانید آن را برگردانید. این کار فقط و فقط در حالتی امکان‌پذیر خواهد بود که فرد گیرنده صرفاً با اختیار و تمایل خود دست به انجام این کار بزند. اما این روش در مکانیزم‌های بانک‌های سنتی کنونی کاملاً متفاوت است. زیرا به فرض اگر شما اشتباهاً پولی را به حساب کسی دیگر بریزید، می‌توانید با مقداری پیگیری‌های قضایی وجه خود را تمام و کمال باز پس گیرید.
استتار
سومین خصیصه ارزهای دیجیتال مخفی بودن اطلاعات تراکنش‌ها و آدرس کیف پولهای آن می‌باشد. مشخصات کیف پول‌ها که در واقع همان نقش شماره کارت یا شماره حساب شما را ایفا می‌کنند، شامل اطلاعات هویتی نمی‌شوند. این آدرس‌ها را که از یک رشته حروف و اعداد انگلیسی تشکیل شده‌اند، تنها با بررسی تاریخچه دقیق تراکنش‌های انجام شده و تحلیل‌های ریاضی عمیق می‌توان به هویت اشخاص پیوند زد.
ارز دیجیتال چیست؟ چه وجوه تمایزی با پولهای معمولی دارد
امنیت، حرف اول
چهارمین ویژگی، امنیت بسیار بالای استفاده از ارزهای دیجیتال به عنوان پول رایج است. این امنیت در مُبادلات درون شبکه‌ای مرهون قدرت کدهایی به نام هَش و به اشتراک گذاری آنها توسط افراد (در سیستم‌های اثبات کار) در اکوسیستم بلاک چین می‌باشد. از طرفی، یک نوع سیستم رمزنگاری کلید عمومی و کلید خصوصی وجود دارد. که این امکان را به افراد می‌دهد تا کنترل کامل پولهای دیجیتال خود را شخصاً بر عهده گیرند. و هیچکس نتواند به آنها دسترسی غیر مجاز پیدا کند.
شکست انحصار
پنجمین و آخرین ویژگی بارز ارزهای دیجیتال که آنها را نسبت به پولهای رایج معمولی متمایز می‌کند، انحصاری نبودن استفاده از آنها به عنوان عنصر ذخیره ارزش (پول اعتباری یا کارنسی) است. هر کسی برای اینکه قادر باشد از شبکه‌های ارز دیجیتال گوناگونی مثل بیت کوین، اتریوم و . . . . . . استفاده کند، نیازی نیست حتماً از فرد یا نهاد خاصی و یا سازمان حکومت محوری اجازه بگیرد.
گردآوری، ویرایش و نگارش : کاروک
